سوریه زمینِ بازی پوتین و اردوغان

سوریه زمینِ بازی پوتین و اردوغان

سید قائم موسوی

1️⃣ ترامپ در حرکتی که با واکنشهای متعددی مواجه شد و تعبیر به خیانت به کردها و قربانی کردن آنها پیش پایِ حسِ نوستالوژیک اردوغان شد شمال ِ سوریه را ترک کرد و اردوغان با عملیاتی موسوم به «چشمه صلح» که صرفنظر از ماهیتِ ظالمانه ی آن؛فی الواقع خیانت به مفاهیم نیز بود به شمال سوریه تجاوز کرد.در حالیکه دولت مرکزی سوریه از رمق افتاده است و تا اندازه ای با نیروهای کرد این منطقه نیز چالش هایی داشته است؛علیرغم اعزام نیروهایی به آن منطقه ،عملاً از هر گونه مکانیزم تعیین کنندگی برخوردار نبوده است.افکار عمومی جهان و اکثر کشورهای دنیا در عین ِ شماتتِ ترامپ ،تهاجم اردوغان را محکوم کردند.هم قطارهای کردهای سوریه در کشورهای مختلف و از جمله در ایران دست به اقدامات اعتراضی متعددی زدند که در یک خواسته ی نامتعارفی اردوغان از آقای روحانی می خواست، آنها را از مخالفت با ترکیه برحذر دارد.

کردها و مساله استقلال

2️⃣ مسئله کردها در منطقه و بویژه در چهار کشور ترکیه،عراق،سوریه و ایران از نوعی پیچیدگی و درهم تنیدگی سیاسی،اجتماعی،اقتصادی و ژئوپلیتیکی برخوردار است.آرمانِ آنها(شکل گیری دولت –ملتی تحت عنوان کشور کردستان) به شدت بامحورهای چهارگانه بالا در تعارض است،به عبارتی اتوپیایی است که افقِ روشنی در دوردستها هم ،برای آن قابل تصور نیست و از طرفی چالشی است که به زودی و به سادگی استعدادِ حل و فصل آن نیز امکانپذیر نیست بویژه با گره خوردنِ فعل و انفعالات منطقه به منافع قدرتهای فرامنطقه ای چشم اندازِ روشن و مبرهنی در افق دیده نمی شود چرا که بهترین دستاویزِ توجیهِ حضور آنها وجود ِ آشوب و ناآرامی در کشورهای منطقه است و تعارضات قومی یکی از بهترین مکانیزم ها در این زمینه است.با این استراتژی آنها هم موجب فرسایش قدرتِ کشورهای هدف می شوند و هم سناریویِ کهنه اما با کاراییِ بالایِ انرژی-امنیت را ادامه می دهند.شاهد مدعا اینکه علیرغم خروج نیروهای آمریکایی از شمال سوریه عده ای از آنها برای محافظت از چاههای نفت در آن منطقه مانده اند.

3️⃣ البته پروبلماتیک ترکیه-کردها باعث چالش های دیگری نیز شده است.از جمله تشکیک در کارکردهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو)است ،جایی که اردوغان با استناد به اصل امنیت دسته جمعی تفسیر می کرد که آنها باید در کنار ترکیه باشند نه علیه آن! ولی کشورهای عضو ناتو همگی مخالف متحد خود بودند. با خروج آمریکا از سوریه عملاً فضای مانور ترکیه و روسیه باعث صدمات جبران ناپذیری به حاکمیت ملی سوریه شده است،هر چند نفس حضور نیروهای آمریکایی خود به شکلی نقضِ آن بوده است ولی به گونه ای این خروج در عمل باعث تقسیم بخشی از حاکمیت سرزمینی سوریه میان پوتین و اردوغان شده است.آمریکایِ ترامپ در حالت دومینویی قدم به قدم جا خالی می دهد و روسیه ی پوتین با حرص و ولع قدم به قدم جا پایِ جای آن می گذارد!

سناریوی مطلوب

4️⃣ در این بین کردها چاره ای جز انقیاد در برابر توافق آنها ندارند و مجبور به عقب نشینی تا عمق 30 کیلومتری هستند، در غیر این صورت امکان تار و مار شدن آنها نسبت به هر زمانِ دیگری بیشتر خواهد بود.کردها ناخواسته در چرخ دنده های منافع کشورهای خود،همسایگان و قدرتهای فرامنطقه ای درگیرِ ائتلاف ها و گسست های مقطعی و کوتاه مدت شده اند،ائتلاف هایی که شاید بهترین مزیتش بقاء آنها باشد تا نیل به آرمانهایشان! به زعم نگارنده بهترین سناریو برای کردها بازی در چارچوب حاکمیت کشورهای خودشان با ساز و کارهای دموکراتیک است و لاغیر!

درباره نویسنده

سید عبدالمجید زواری

مدیر اندیشکده روابط بین الملل

خبرنامه اندیشکده روابط بین الملل

با تکمیل فرم زیر،از دست اول ترین اخبار روز دنیا مطلع شوید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  • دسترسی به به محصولات ویژه سایت
  • تخفیف در کلیه دوره ها
  • دریافت پشتیبانی برای محصولات
  • بهره مندی از تخفیف های ویژه کاربران

جدید ترین محصولات

سبد خرید