عنوان: طراحی الگوی راهبردی آفند اطلاعاتی در حوزه امنیت ملی ج.ا.ایران
تالیف:همت اله شمولی
پدیدآورنده: اندیشکدۀ روابط بینالملل با همکاری اندیشکده صنایع نرم
نوبت چاپ: اول/ 1401
تلفن مرکز پخش: 09125645463
قیمت: 160 هزار تومان
قطع: رقعی
تعداد صفحات: 166
اندیشکده روابط بین الملل: پیشروی و هجوم به دشمن با استفادهی صحیح از کلیهی امکانات موجود و شدت عمل هرچه بیشتر، بهمنظور انهدام نیروهای دشمن، تحمیل اراده به او و بهدست آوردن ابتکار عمل را اصل «آفند» گویند. در دکترین نظامی گفته شده است، عملیات آفندی، شکل قطعی همه جنگها بوده و پیروزی در جنگ با عملیات آفندی متصور است. ممکن است وضعیت پدافندی به یک فرمانده تحمیل شود، اما باید آن را بهعنوان یک وضعیت موقت تلقی کرده و با اجرای عملیات آفندی، ابتکار عمل را از دشمن سلب نماید. در دکترین نظامی، همچنین گفته شده است، سرعت، قدرت، شدت، حفظ دور تک اگر با آفند قرین شود، تأثیر ناتوانکنندهای بر دشمن خواهد گذاشت و امکان عکسالعمل مناسب را از وی سلب خواهد نمود. آفند کننده زمان و مکان درگیری را متناسب با میل خود انتخاب مینماید، بدترین زمین را به دشمن تحمیل میکند، آفند فرصت آموزش، تجدید سازمان و استحکامات را پیدا نکرده و دشمن قبل از اینکه تعادل خود را کسب نماید، ضربهی دیگری را دریافت میکند و تعادل فکری او را برهم میزند. در جنگ، با پدافند مناسب از شکست جلوگیری میشود، ولی کسب پیروزی مستلزم آفند است. در طول هشت سال دفاع مقدس، رمز موفقیت جمهوری اسلامی ایران در این بود که باوجود تغییر موازنهی قدرت به نفع دشمن، هیچگاه روحیهی آفندی در سپاهیان اسلام فروکش نکرد. فرماندهان جنگ توانستند با بهرهگیری از توانمندیهای خودی و آسیبپذیریهای دشمن و رعایت اصول جنگ، از جمله اصل روحیه، غافلگیری، تمرکز قوا و آفند، شکست را به دشمن تحمیل نمایند. پیام دفاع مقدس این است که کشوری که در جنگ اعم از جنگ سخت و نرم است، اگر در لاک دفاعی فرو رود، در مقابل کشوری که دائم در حال آفند است، آسیبپذیر بوده و شکست خواهد خورد. شعار بهترین نوع پدافند، آفند است. ما را به سمت یک دفاع پویا، سیال و متحرک هدایت میکند؛ بهویژه در جنگی که موازنهی قدرت ظاهری به نفع دشمن است، باید با بهرهگیری از نقاط ضعف دشمن و تحمیل جنگ نامتقارن و غیرقابل پیشبینی، دشمن مجبور به پدافند و شکست شود.
آفند در جنگ نرم به اقداماتی گفته میشود که با استفادهی صحیح و بهموقع از مجموع ظرفیتها، امکانات و توانمندیهای خودی، به فرهنگ و مبانی فکری مهاجم یورش برده میشود. لازمهی برخورداری از اصل آفند در جنگ نرم، اشراف اطلاعاتی نسبت به دشمن است. اگر مدیران احساس نمایند در جبههی جنگ قرار دارند و تهدیدات فرهنگی جدی است، باید مستمر اهداف، روشها و عقبههای فکری، سیاسی، عقیدتی و فرهنگی دشمنان را برآورد نمایند و با ابتکار عمل و اعتمادبهنفس، هجوم خود را علیه دشمن شکل دهند. توجه به این اصل که درواقع افزایش قدرت آفند فرهنگی در برابر دشمن است، موجب میشود تا مدیران با برتری قدرت فکری و اجرایی و با روحیه و نشاط لازم در میدانهای واقعی حضور یابند، ابتکار عمل لازم را در اختیار بگیرند، با تمرکز قوا، با اعتمادبهنفس و اشراف اطلاعاتی، طرحریزی و اقدام نمایند و در نهایت، دشمن را در تفکر، برنامهریزی و هدایت جنگ نرم ناکام گذارند
گروهکهای تروریستی که در سالهای دهه ۷۰ و ۸۰ توانسته بودند با انتقال بخشی از نیروها و عدّه و عُدّه خود در برخی از مناطق مرزی شمال غرب مستقر شده و دامنه شرارتها و اقدامات ضدامنیتی و تروریستی خود را در آن مناطق به برخی از شهرها و روستاها توسعه دهند، با اقدامات وسیع اطلاعاتی، عملیاتی بهتدریج از آن مناطق پاکسازی و از جدار مرز دور شدند.
آفند اطلاعاتي را بايد در دو سطح مورد توجه قرار داد: در سطح تاكتيكي و در سطح استراتژيك
الف) در سطح تاكتيكي:
شكلهاي سنتي حملات اطلاعاتي مانند اقدامات ضدرادار در حوزه فرماندهي، نظارت، ارتباطات، نيز رخنه كامپيوتري و عمليات رواني است كه از ویژگیهای زير برخوردار ميباشد:
- روشهای اقدام و ضد اقدام
- اهداف، منطقهاي هستند و دورنماي محدودي دارند و صرفاً در يك عمليات رزمي خاص قابليت هماهنگي وجود دارد
- از فعالیتهای نظامي پشتيباني ميكند.
اين شكل از حملات در سطح تاكتيكي انجام ميشود و نياز به دانستن مشخصات تكنيكي و روشهای عملياتي دارد و ميتواند در قالب چند عمليات همزمان و پیدرپی انجام شود. در اينجا، صحنه نبرد گسترش مييابد و از محدوده مرزهاي جغرافيايي و زماني در زمان صلح، بحران و يا صحنه نبرد گسترش مييابد.
ب) در سطح استراتژيك:
جنگافزارهای استراتژيك جنگ اطلاعاتي بهطور گستردهای باعث كاهش اهميت فاصله و مسافت ميشوند، بهطوریکه آسیبپذیریهای در ميدان جنگ اهميت كمتري از آسیبپذیریهای زیرساختهای غیرنظامی ملي پيدا ميكند.
اصولاً هدف نهايي اين رويارويي، روند تصمیمگیری رقيب و دشمن است در تعريف گسترده مشترك از آفند اطلاعاتي، اهداف واقعي آفند اطلاعاتي صرفاً بر روي سیستمهای تهاجمي دشمن متمركز نميباشند بلكه بر روي روندهاي تصمیمگیری دشمن طراحي ميشود. به همين دليل بايد گفت كه طراحي حملات جنگ اطلاعاتي بر اساس مشخصات سیستمهای تهاجم نيست بلكه، بر پايه تأثیرگذاری در سطوح بالاي فرماندهي است مثلاً در يك عمليات جنگ الكترونيك، حملات اختلالي عليه حسگرها بر اساس دانستن مشخصات تكنيكي و عملياتي حسگرها ميباشد، درحالیکه در جريان حمله جنگ اطلاعات، طراحي و هدايت آن عليه اطلاعاتي كه حسگرها از وضعيت منطقه براي نيروهاي تهاجم به دست ميآورند، مدنظر ميباشد.
اهداف آفند اطلاعاتي را ميتوان در سه سطح يا لايه از هم متمايز كرد كه در هر سطحي يك پيامد خاص ايجاد ميشود:
- لايه سيستم اطلاعاتي: اين سطح شامل عناصر مادي، توليد، انتقال و ذخيره ميباشد و حملات عليه سیستمهای اطلاعاتي باعث ايجاد پيامدهاي تكنيكي ميشود.
- لايه مديريت اطلاعاتي در اين سطح روندهاي پردازش اطلاعات و مديريت آن مورد حمله قرار ميگيرد و باعث ايجاد پيامدهاي كاركردي ميشود.
- لايه تصمیمگیری اين سطح مربوط به تصمیمگیری و استفاده از اطلاعات در امر تدوين و تنظيم سياست و تصميمات است. حملات در اين سطح، ميتواند پيامدهاي عملياتي ايجاد كند.
پایدار بودن امنیت باعث باورمندی جامعه، تقویت اراده، افزایش همگرایی، بالا رفتن روحیه مقاومت و تقویت آرمانهای یک ملت میگردد و الگوی آفند اطلاعاتی که با مقتضیات فرهنگی، دینی و هویتی شکل گرفته باشد و زمینهساز دستیابی به همه ارزشها و آرمانهای دینی و هدفهای ملی و انقلابی باشد را الگوی تعادلمحور میداند، که گزارههای اصلی آن از مکتب امنیتی اسلام بهعنوان ایدئولوژی در جمهوری اسلامی گرفته شده است که ایمان به توحید در کانون این الگو قرار دارد و تربیت دینی راهبرد اصلی آن میباشد.
بر همین اساس، در این پژوهش چارچوب نظری و مبانی پژوهش بر اساس نظریه امنیت پایدار میباشد. محقق با استفاده از کاربرد دو روش توصیفیتحلیلی و روش دلفی در پاسخ به این سؤال که طراحی الگوی آفند اطلاعاتی در مواجهه با تهدیدات علیه امنیت ملی ج.ا.ایران چیست؟ این فرضیه را ارائه میکند که استفاده از الگوی آفند اطلاعاتی در مواجهه با تهدیدات در زمینههای نظامی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیستمحیطی علیه امنیت ملی .ا.ایران موجب امنیت پایدار برای ج.ا.ایران میشود.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.