سید عبدالمجید زواری، مدیر اندیشکده روابط بین الملل

اندیشکده روابط بین الملل: اظهار نظرهای مختلف در مورد احتمال مذاکره ایران و آمریکا در دولت بایدن و تاثیر فشارهای حداکثری آمریکا بر جامعه ایران، گمانه زنی های مختلفی را در مورد آینده تحولات سیاسی سیاسی اجتماعی ایران مطرح کرده است. برخی با خوشبینی به تغییر کابینه در آمریکا، سال آینده را سال گشایش اقتصاد ایران می دانند و در مقابل برخی دیگر معتقدند تداوم تحریم ها و فشارهای اقتصادی می تواند زمینه شورش ها و اعتراضات اجتماعی در ایران را فراهم کند.

در حقیقت با توجه به پیامدهای ناشی از سالها تحریم و همچنین بروز فسادهای عمده در ساختار مدیریتی کشور، نارضایتی عمومی، و ناامیدی یا نگرانی از آینده به شدت افزایش یافته است. همین موضوع سبب شده تا جامعه در وضعیت شکننده ای قرار بگیرد و نسبت به رویدادهای کشور واکنش نشان دهد که شورش یا اعتراضات خیابانی یکی از آنهاست. اعتراض به نتایج انتخابات، گرانی، بیکاری ناشی از کرونا و یا بروز حادثه ای غیر مترقبه که افکار عمومی را جریحه دار کند، همه و همه زمینه هایی هستند که می توانند جرقه اعتراضات در جامعه را روشن کنند.

جدیدترین تحلیل ها و دوره های تخصصی را در کانال تلگرامی اندیشکده روابط بین الملل دنبال کنید. (کلیک کنید)

جدیدترین تحلیل ها و دوره های تخصصی را در کانال اینستاگرامی اندیشکده روابط بین الملل دنبال کنید. (کلیک کنید)

با این حال  با توجه به شرایط موجود احتمالا در دولت فعلی وضعیت به همین شکل شکننده حفظ خواهد شد و دولت بعد هم تلاش می کند برای برون رفت از این فشارها، با دولت جدید آمریکا به نوعی بر سر پرونده هسته ای به تعامل برسد و موضوع را حل و فصل کند چون با توجه به طولانی شدن این پرونده، روند پرونده برای دو کشور و همچنین جامعه جهانی فرسایشی شده و باید به نوعی آن را حل و فصل کرد. بنابراین با توجه به امید جامعه به گشایش های آتی، احتمال شورش و اعتراضات کاهش پیدا می کند.

البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که متاسفانه دولت فعلی ایران به دلیل آثار تحریم و همچنین سوءمدیریت توان و انگیزه لازم برای بهبود شرایط را ندارد و وضعیت بودجه سال آتی هم نشان داد که دولت تا حد امکان با آینده فروشی به دنبال رفع و رجوع مسایل روزمره خود است. با این حال دولت بعدی انگیزه های زیادی برای بهبود شرایط را دارد و چه از طریق مذاکره با آمریکا و یا تکیه بر توانمندی های داخلی و ظرفیت های صادراتی کشورهای همسایه، احتمالاً شاهد گشایش هایی در اقتصاد کشور باشیم چرا که اوضاع نابسامان فعلی بیش از تحریم ناشی از بلاتکلیفی و سردرگمی دولت در اتخاذ رویکری مشخص است و چنانچه به ظرفیت های داخلی توجه شود بسیاری از مشکلات فعلی از بین خواهد رفت.