آکادمی
انتشارات
دپارتمان ها
فروشگاه
تلویزیون 
فهیمه کرمی
اندیشکده روابط بین الملل: کتاب «پرونده‌ای برای هواپیماربایی» نوشته رضا جهانفر در ۳۸۵ صفحه از سوی انتشارات سرو موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس منتشر و راهی بازار نشر شده است. در کتاب «پرونده ای برای هواپیما ربایی؛ پژوهشی تاریخی در خصوص هواپیماربایی در ایران با رویکرد جامعه شناسی جنگ»، برای نخستین بار عملکرد تیپ ۶۵ نیروی زمینی ارتش، پدافند هوایی و نیروی هوایی در مقابله با هواپیماربایی در ایران مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است. کتاب در 5 فصل نوشته شده است. در این کتاب ماجرای تعداد 65 هواپیماربایی رخداده مرتبط با ایران شرح داده شده است. فصول کتاب به شرح زیر عبارتند از:
فصل اول: هواپیماربایی؛ از جنگ تا تروریسم
فصل دوم: مسائل حقوقی هواپیماربایی
فصل سوم: هواپیماربایان در آسمان ایران
فصل چهارم: سازمان‌ها و نهادهای تأثیرگذار در مقابله با هواپیماربایی در ایران
فصل پنجم: به روایت…
در فصل‌های اول و دوم کتاب به مباحث نظری حوزه جنگ، ترور، هواپیماربایی و جامعه شناسی جنگ پرداخته شد.
در فصل سوم کتاب تحت عنوان هواپیماربایان در آسمان ایران، هواپیماربایی در ایران در چهار بخش هواپیماربایی پیش از انقلاب اسلامی، انقلاب و هواپیماربایان، خنجر از پشت؛ هواپیماربایی در سال‌های دفاع مقدس و در نهایت پایان جنگ؛ آغاز مجدد هواپیماربایی مورد بررسی قرار گرفت.
در فصل چهارم سازمان‌های اثرگذار در فرایند مقابله با هواپیماربایی نظیر ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرماندهی انتظامی و… مورد اشاره قرار گرفت.
در فصل پنجم تحت عنوان به روایت…، دست نوشته ها، تحلیل‌ها و نظرات متخصصان و اساتیدی همچون دکتر فرزاد اسماعیلی، دکتر محمد صادق کوشکی، مرحوم دکتر سید یعقوب موسوی، دکتر محسن مرادیان، دکتر مرتضی شیرودی و… منتشر شده است.
دکتر جهانفر در این کتاب ذکر کرد که «تاریخ کشورمان به ویژه جنگ تحمیلی، ظرفیت مناسبی برای پژوهش در این حوزه برای پژوهشگران مهیا کرده است؛ کتاب پیش رو پژوهشی تاریخی در خصوص هواپیماربایی در ایران با رویکرد جامعه شناسی جنگ است». در بخش دیگری از این کتاب نیز نوشته شده است که جنگ دارای ابعاد مختلفی است و یکی از ابعاد جنگ، اجتماعی بودن آن به شمار می‌رود. در واقع جنگ پدیده‌ای اجتماعی است. شناخت ابعاد مختلف جنگ، از جمله بُعد اجتماعی، به شناخت صحیح‌تر آن کمک خواهد کرد. اهمیت این نوع شناخت از آنجا ناشی می‌شود که کنش‌ها و واکنش‌های مردم در جنگ‌ها، بر نتیجه جنگ تاثیر گذار است. در این میان، پیامدهای اجتماعی جنگ‌ها، از جمله مسائل اصلی مورد پردازش در جامعه شناسی جنگ به شمار می‌رود. هر عملیات نظامی که در محدوده جغرافیایی داری منابع انسانی انجام شود، دارای تأثیراتی بر جمعیت انسانی است. اجزای جنگ و هر کنش خصمانه مرتبط با جنگ و نیروهای نظامی نیز به عنوان موضوع مورد مطالعه در جامعه شناسی جنگ مطرح است… در این کتاب برای نخستین بار به تمام موارد هواپیماربایی در ایران و به نقش و عملکرد همه سازمان‌های درگیر در فرایند مقابله با هواپیماربایی نظیر ارتش، سپاه، فراجا و… و به ویژه نقش نیروهای زمینی، پدافند هوایی و هوایی در مقابله با هواپیماربایی اشاره شده است. بهره گیری از اسناد و مدارک و تاریخ شفاهی در نگارش کتاب، مباحث میان رشته‌ای تاریخ، حقوق و جامعه شناسی جنگ در تحلیل وقایع هواگردربایی رخ داده در ايران، از جمله ویژگی‌های این کتاب است…
ایران یکی از کشورهایی است که مردم آن قربانی تروریسم هستند، سازمان‌های تروریستی که گاهی با حمایت کشورهایی که مروج و مبلغ تروریسم هستند، ضربات متعددی را به کشور ما وارد کردند که اگر این ضربات در هر کشور و حاکمیت دیگری بود منجر به ساقط کردن حکومت می‌شد، اما با پایداری و مقاومت مردم این نقشه‌های شوم برای کشور به سرانجام نرسید.
وی با بیان اینکه یکی از ابعاد تروریسم، بحث ترور در آسمان است، هواپیماربایی از منظر قانونی جرم است و از نظر جامعه شناسی یک فعل تروریستی شناخته می‌شود، افزود؛ از سال ۱۳۴۹ مواردی از هواپیماربایی در ایران گزارش شده‌است، اما عمده موارد هواپیماربایی در دوره دفاع مقدس بوده‌است، بیشتر این هواپیمارباییها در طول جنگ توسط منافقان انجام شده و منافقان پشت قضیه بوده‌اند، اما عمده این هواپیمارباییها به ثمر نرسیده‌است.
نویسنده کتاب پرونده‌ای برای هواپیماربایی با اشاره به فعالیت سازمان‌های نیروی مسلح در مقابله با هواپیماربایی ادامه داد؛ این کتاب به صورت مکتوب مقابله با هواپیماربایی و اقدامات سازمان‌های نیروی مسلح کشور از جمله ارتش را با ذکر مورد هواپیما ربایی شرح داده است.
جهانفر خاطر نشان کرد: من پیش از این کتاب جامعی در خصوص هواپیماربایی مشاهده نکردم، البته که چند اثر دانشگاهی در این باره نوشته شده‌است، این کتاب بین حقوق، جامعه‌شناسی و تاریخ مسئله هواپیماربایی را بررسی می‌کند، از سوی دیگر رویکرد مبتنی بر جامعه‌شناسی جنگ دارد. وی در خصوص منابع پژوهشی کتاب نوشت که این کتاب مبتنی بر اسناد و مدارک به جا مانده است، همچنین مصاحبه‌های متعددی با خلبان‌ها و فرماندهان و حتی کسانی که در فرآیند هواپیماربایی قرار گرفتند، انجام شده است و خاطرات شفاهی آنها گویا‌سازی شد.
در صفحه 208 کتاب بخشی از عملیات رهایی گروگان در فرایند یک هواپیماربایی به این شرح ذکر شده است «برابر اسناد موجود، مأموران امنیتی با پوشش لباس نظافتچی، پزشک و خدمه در اطراف هواپیمای ربوده‌شده پراکنده شدند. هواپیماربایان تقاضای برخی خدمات داشتند. درخواست آنها انجام شد و در این هنگام یک مأمور امنیتی پشت دستگاه شارژ مخفی شد. سپس هواپیماربایان برای بیماران داخل هواپیما تقاضای پزشک کردند. دو نفر از مأموران امنیتی بلافاصله به‌عنوان پزشک وارد هواپیما شدند. در همین موقع، ربایندگان درخواست دو نظافتچی کردند که دوباره مأموران امنیتی به‌عنوان نظافتچی وارد عمل شدند. هنگامی که یکی از هواپیماربایان مشغول بازرسی بدنی یکی از نظافتچی‌ها بود، مأموران امنیتی با حرکتی برق‌آسا هواپیماربا را خلع سلاح کرده، او را به پایین انداختند.
در این زمان مأمور دیگری که از آغاز ماجرا پشت سر دستگاه شارژ مخفی شده بود، به کمک مأموران داخل هواپیما شتافت. مأموران امنیتی به‌محض ورود به هواپیما با پرتاب گاز دودزا عملیات نجات را شروع کرده، در یک لحظه هواپیماربایان را خلع سلاح کردند. گروگان‌های کویتی و آمریکایی پس از دستگیری ربایندگان هواپیما با ناباوری، مأموران امنیتی ایرانی را در آغوش گرفتند. در ساعت سه بامداد روز دوشنبه، اضطراب شش‌روزه پایان یافت و یک ساعت بعد، فرودگاه مهرآباد به وضع عادی خود بازگشت. پس از این، هیئت دولت کویت طی بیانیه‌ای از ایران و همة کسانی که در تلاش برای پایان دادن به عملیات هواپیماربایی هواپیمای کویتی شرکت داشتند، تشکر کرد».
