فاطمه کسایی زاده (دکترای روابط بین الملل و پژوهشگر جهان عرب)؛

اندیشکده روابط بین الملل: خانم پلاسخارت اول نوامبر ۲۰۱۸ بعنوان نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در هیئت مساعدت سازمان ملل متحد برای عراق (یونامی) به بغداد رفت.

فعالیت های گسترده سیاسی پلاسخارت در سال ۲۰۱۹، در زمانی که اعتراضات خیابانی و تظاهرات تشرینی ها در عراق شکل گرفته بود؛ از سوی جامعه سیاسی عراق مداخله جویانه و غیر موجه ارزیابی شد. او که از شعار «برقراری تعادل در فضای مدنی و حمایت از آزادی بیان» سخن میگفت، نهایتا سوار بر موتور کابین دار کوچک موسوم به (التوک توک) به سمت میدان تحریر بغداد حرکت کرد و پیام حمایت بین المللی از تغییر طبقه سیاسی موجود را اعلام کرد. رویه خانم پلاسخارت در فضای سیاسی متشنج عراق غیر حرفه ای قلمداد شد و جانبداری از یک جریان پر حاشیه بزعم جامعه عراق، مداخله ای روشن بود.

با نیم نگاهی به شرح وظایف (یونامی) در عراق درمیابیم که وظیفه اش مشاوره و حمایت از دولت در پیشرفت گفتگوی جامع سیاسی و آشتی ملی، توسعه فرایندهای برگزاری انتخابات و رفراندوم تحت رهبری سازمان ملل متحد از ط

ریق نماینده ویژه آن در عراق است. در نتیجه دیدبانی، نظارت و نهایتا اعطای توصیه و مشورت از این نماینده مورد انتظار فضای سیاسی عراق است. ولی هنگامی که معترضین به نتایج انتخابات خواستار شمارش دستی آر

اء شدند او با اظهار نظری عجیب اعلام کرد: «ما اجازه اعمال فشار به کمیساریای عالی انتخابات را ، با هدف تغییر در نتایج نمیدهیم!» بی شک بازشماری آراء آن هم زمانی که برای اولینبار انتخابات بصورت کاملا الکترونیکی برگزار شده حقی مشروع قلمداد می شود. نکته نگران کننده این بود که به باور خانم پلاسخارت، تغییر آراء از طریق اعمال فشار سیاسی بر کمیساریا ممکن بود!

اظهارات او پس از انتخابات عراق خشم عمومی مردم را برانگیخت و خود متهم به اعمال فشار مسبق بر این نهاد شد. مردم در اعتراضات خود تصویر پلاسخارت را که بر آن نوشته شده بود: «دیگر باید بروی» یا «هماهنگ کننده تقلب» یا «زن شیطان» را در دست گرفتند. تعویق در برگزاری انتخابات، اعلام زود هنگام نتایج، عدم قبول شمارش دستی آراء و نشست در بیت مقتدی صدر و تایید آن قبل از اطمینان از نتیجه نهایی، بی طرفی او را زیر سوال برد. گروههای سیاسی معترض در جلسه منعقد در منزل عمار حکیم رهبر جریان حکمت، ادله مبرهنی ناظر بر تقلب در مقابلش قرار دادند و او شرمسارانه با اعلام بی اطلاعی از امر ، وعده داد موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل منتقل کند.سخنی که پس از مدت کوتاهی پس گرفت و مجددا بر درستی انتخابات و ضرورت قبول نتایج آن تاکید کرد.

هادی العامری در دیدار با پلاسخارت صراحتا اظهار کرد: «همکاری ممتاز ما با سازمان ملل و اعتماد به نقش سازنده این نهاد برای برقراری دموکراسی با برگزاری بدترین انتخابات عراق از ۲۰۰۳ تا کنون خدشه دار شد، انتخاباتی با این حجم از تقلب نابودگر دموکراسی است. چگونه ممکن است عرض شکایات به کمیساریای انتخابات، تهدید این نهاد باشد؟» پلاسخارت در مقابل ادله مشهود اعلام کرد این تقلب سیستماتیک نیست. ایاد علاوی و برخی شخصیت های سیاسی سنی مذهب نیز از او خواستند تا در چارچوب وظایف خود رفتار کند و بر پیچیدگی وضع موجود دامن نزند.

مردم معترض نسبت به اظهارات مداخله جویانه وی بعنوان آخرین تلاش، او را مورد هجمه های کلامی قرار دادند و منزوی کردند؛ پلاسخارت این هجمه ها را خشونت کلامی خواند و گلایه کرد: من اولین وزیر دفاع هلند و اولین بانوی نماینده سازمان ملل در عراقم اما در اینجا افراد مسن تر از من، مرا پیرزن میخوانند.. سخن آزار دهنده جنسیتی و ایجیستی!

تلاش او برای حل مسائل عراق نافرجام شد و عراق تا یک قدمی جنگ داخلی پیش رفت اما با روا داری جریان ها و پایبندی به قانون، بشکل قابل ملاحظه ای از آن فاصله گرفت.

با تایید نهایی نتایج انتخابات از سوی دادگاه فدرال بسیاری از گروه های معترض منجمله «فتح» اعلام کردند خاضعانه به قانون سر سپرده اند، ولی همچنان در باب مداخله در انتخابات عراق انگشت اتهام را به سمت سفارت آمریکا ، عربستان ، امارات متحده عربی و پلاسخارت نشانه رفته اند . از نظر بسیاری از فعالین سیاسی ، علیرغم انزوا و احتمال عدم موافقت با تمدید یکساله ماموریت پلاسخارت، تبدیل شدن او به ورقِ بازی در عراق یکی از عوامل انسداد سیاسی فعلی است.