رضا قلیچ خانی

اندیشکده روابط بین الملل: ﭘﺲﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ ﺁﺗﺶ ﺑﺲ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﯿﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺣﻮﺛﯽ ﻭ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ، ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻋﻼﻡ امارات ﮐﺮﺩﻧﺪ؛ ﺭﻭﺯﺩﻭﺷﻨﺒﻪ 17 ﮊﺍﻧﻮﯾﻪ، ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﯼ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺣﻤﻞ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﯼ ﻧﻔﺘﯽ ﺩﺭ ابوظبی ﺭﺥ ﺩﺍﺩ که ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ، ﻣﺠﺮﻭﺡ ﺷﺪﻥ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ ﺩﯾﮕﺮ ﻭ ﻭﻗﻮﻉ ﺁﺗﺶ ﺳﻮﺯﯼ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﯾﮑﯽ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺷﺪ.ﮔﺮﻭﻩﺣﻮﺛﯽ ﻣﺴﺉﻮﻟﯿﺖ ﺍﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ که ﺑﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎﺕ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ.ﻣﻮﺷﮏﻫﺎ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﯼ ﭘﻬﭙﺎﺩ، ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﺍﺑﻮﻇﺒﯽ، ﯾﮏ ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎﻩ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺳﺎﯾﺮ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺩﺭ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﺍﯾﻦﺭﻭﻧﺪ گفتنی است که ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪﯼ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻧﺒﺮﺩ ﺑﯿﻦ ﺍئتلاف ﻋﺮﺑﯽ ﻭ ﯾﮏ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ حوثی ها را به ﺣﻤﻠﻪ ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎﺕ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﯽ خود ﻣﺘﻬﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ که ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎﯼﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﯼ ﻭ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﯽ بر جای گذارد.

ﺍﺭﺯﯾﺎﺑﯽ ﻭﺿﻌﯿﺖ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎﯼ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﯾﺪﺍﺩ، ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺣﻤﻼﺕ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺣﻮﺛﯽ ﻫﺎ ﻭ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎﯼ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

ﺯﻣﯿﻨﻪﻫﺎﯼ ﺣﻤﻼﺕ ﺣﻮﺛﯽ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ

ﺣﻤﻼﺕ ﺣﻮﺛﯽ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺩﺭ ﯾﻤﻦ ﺻﻮرت می ﮔﯿﺮﺩ. ﺩﻭﺭﺍﻧﯽﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﯽ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﯼ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻫﺎﯼ ﻧﻮﯾﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﻫﺴﺘﻪ ﺍﯼ ﯾﺎ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﺍﺳﺖ.

ﺣﻤﻼﺕﺣﻮﺛﯽ ﻫﺎ ﻭ مذاکرات ﻫﺴﺘﻪ ﺍﯼ

ﭘﺲﺍﺯ ﺑﺤﺚ ﻫﺎﯼ ﻓﺸﺮﺩﻩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻫﺴﺘﻪ ﺍﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻭﯾﻦ، ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺭﺳﺪ ﮐﻪ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺟﺪﯾﺪﯼ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻣﺎﯾﻞ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻫﺴﺘﻪ ﺍﯼ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﻫﺴﺖ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﻟﻐﻮ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮﯼ ﺍز ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺍﻃﻤﯿﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻧﯿﺎﺯ ﺩﺍﺭد. ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﺩﯾﮕﺮ، ﻫﻢ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺗﺤﺎﺩﯾﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ با ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﯽ ﺩﺭ ﺍﺭﺍئه ﺿﻤﺎﻧﺖﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺖ هستند، ﻭ ضمن  ﻓﺸﺎﺭ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﺯ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ.

حملات حوثی ها ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻣﺬﺍﮐﺮﻩ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺍﯾﻦ ﭘﯿﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻔﺮﺳﺘﯿﺪ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺘﯿﺎﺯﺍﺗﯽ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺁﻥها ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﻮﺩ، ﻭﺿﻌﯿﺖ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﯿﺎﻧﻪ ﺍﻣﻨﯿﺘﯽ و ﻣﻤﮑﻦﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺟﺪﯾﺪﯼ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﺩﻻﺗﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ مواجه شوند. اﯾﺮﺍﻥ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ  ﻫﻤﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﯼ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ کند.

تفاهم ایران و خلیج فارس و تأثیر حملات

در چارچوب مذاکرا ت ایران و عربستان، پس از وقفه ا ی که بیش از  6 سال به طول انجامید و شاید ورود سه دیپلمات ایرانی به عربستان سعودی برای نمایندگی تهران در سازمان کنفرانس اسلامی این موضوع را تایید کند که ممکن است تفاهمات اولیه در مورد عادی سازی تدریجی روابط دیپلماتیک وجود داشته باشد.

همچنین شبهه های موجهی وجود دارد که ایرانی ها این عملیات را انجام داده اند، اما بررسی های اماراتی ها می گوید که این عملیات از صنعا بوده و از موشک های بالستیک، کروز و پهپاد استفاده کرده اند و این احتمال وجود دارد که آنها ساخت ایران یا طرح ایرانی بوده باشند.

در اولین اظهارنظر غیرمستقیم ایران درباره این حادثه، وزار ت امور خارجه ایران با صدوربیانیه ای آمادگی تهران را برای همکاری و مشارکت در پایان دادن به جنگ یمن تأیید کرد که نشان می دهد باتوجه به پرونده یمن، ایران همچنان بر اجرای چشم انداز خود برا ی راه حل پافشاری می کند.

عملیات نظامی دریمن توسط امارت و رابطه آنهابا حملات یمن

زمان وقوع حملات پس ازپیشروی های نظامی مورد حمایت امارات در یمن که به کنترل مناطق بیهان و اوسیلان در استان شبوه و محاصره منطقه حریب در استان مأرب، منجر شد. امارات متحده عربی توسط جغرافیای استان های جنوبی حمایت میشود، اما تحولات جدید در جریان نبرد پیامدهایی بر روی زمین دارد و ادامه آن ممکن است منجر به شکست طرح حوثی ها برای محاصره مارب بشود، اگرچه امارا ت برنامه های خود را دارد. امابه نظر می رسد موضع حوثی ها در تضاد با موضع امارات متحده عربی در این مورد است و هراس حوثی ها از ادامه عملیات یمن که توسط ائتلاف عربی از استان شبوه اعلام شده وجود دارد.

اختلافات اماراتی و حوثیها پس از آن که حوثی ها کنترل یک کشتی اماراتی در سواحل غربی یمن را به دست گرفتند، بیشتر شد. امارات ها پس از کنترل بخش های بزرگی از سواحل غربی یمن عقب نشینی خود را از مناطق وسیعی که قبلا ًتحت کنترل بود، اعلام کردند.  که کنترل این مناطق را برای حوثی ها بدون هیچ مقاومتی آسانتر کرد.

حمله حوثی هابه امارا ت اولین حمله از این نوع از زمان آغاز طوفان قاطع درسال 2015 است. امارات این حملات را تکذیب کرد و در سال 2019 خروج خود از یمن را اعلام کرد، از آن زمان تاکنون هیچ حمله ای از حوثی ها دریافت نکرده است و ممکن است آخرین هدف گیری به سمت وی بوده باشد.

حملات حوثی ها به امارات و عواقب آن در خلیج فارس

حملات اخیر ممکن است بر مذاکرات ایران و عربستان تأثیربگذارد. وضعیت ثبات پروژه های اقتصادی در امارات پس از حملات اخیر بیشتر در معرض تهدید قرار گرفته است، به همین دلیل امارات پیش از این تلاش می کرد تا از هزینه درگیری های مستقیم در یمن صرفه جویی کند و به دنبال آموزش تشکیلات نظامی وابسته و اعلام خروج از یمن برای فرار از هزینه رویارویی بود.

شاید اتفاقات اخیر در صورت تداوم تاثیر مستقیمی بر سرمایه گذاری های بین المللی در ابوظبی و دبی، بورس خلیج فارس و به طور کلی قیمت نفت خلیج داشته باشد.

الحوثی ممکن است نتواند بیش از این را فراتر بگذارد، زیرا این امر تفاهمات اماراتی-ایرانی را پیچیده می کند، زیرا ایران و تشدید حملا ت علیه آن به منافع مشترک بین دو کشور آسیب می رساند و ممکن است امارات مجبور به تشدید تنش های سیاسی و  دیپلماتیک علیه ایران مانند اخراج سفیر ایران، تحریم محصولا ت ایرانی و توقف همکار ی های اقتصاد ی کند.

حملات حوثی ها به امارات و عواقب آن بر عملیات نظامی در یمن

حوثی ها علت خود را در هدف قرار دادن امارا ت به دوره گذشته توجیه می کنند، اینکه امارات عقب نشینی خود را اعلام کرد، ولی امارات همچنان در تعدادی از استان های یمن از طریق تسلیحات، رهبران عالی رتبه نظامی و تشکل های مسلح خودباقی مانده است. حملات نظامی نتیجه طبیعی تأخیر در حل و فصل نبرد یمن است که با توجه به جهت گیری های حمایتی جامعه جهانی در آن زمان، از شش سال پیش علیرغم امکان حل آن آغاز شد. با وجود تلفات انسانی و مادی محدود حملات حوثی ها به امارات، تأثیر اخلاقی این رویداد عمیق تر است و از سوی دیگر، این حملات فرصت جدیدی برای ائتلاف است، زیرا جامعه بین المللی برای پاسخ حوثی ها فشار می آورد.. گسترش ایران اسرائیل نیز با این حملات فرصتی پیدا کرد و آمادگی خود را برا ی کمک به امارا ت اعلام کرد و این وضعیت خلاء امنیتی در منطقه و جاه طلبی اسرائیل برا ی پر کردن را نشان می دهد.

نتیجه

حملات حوثی ها به امارات پیامدهای منفی متعددی دارد و علی رغم تأثیر آن بر کشور های ائتلاف و پرونده نظامی در یمن، ممکن است فرصتی برای ائتلاف باشد تا از محکومیت بین المللی حوثی ها و فشارهای سیاسی آمریکا نیز به عنوان سردرگمی حوثی ها، خسارات نظامی اخیر در زمین، و بن بست سیاسی و نظامی ایران، برای ادامه تشدید نظامی میدانی در یمن استفاده کند. از سوی دیگر به نظر می رسد امارات به امنیت داخلی علاقه زیادی دارد و توانایی ریسک بیشتر از ترس منافع اقتصادی و فرار از تقابل را ندارد.

این ممکن است الحوثی را تشویق کند که حملات خود را به امارات گسترش دهد و انحراف حملات از عربستان سعودی به امارات، ممکن است مؤثرتر باشد.